Independence Day 2024: 1906 ते 1947 या काळात तिरंग्यात अनेक बदल झाले, देशाच्या राष्ट्रध्वजाला त्याचे अंतिम स्वरूप कधी झाले प्राप्त

Independence Day 2024: 15 ऑगस्ट 2024 रोजी भारताला स्वातंत्र्य मिळून 77 वर्षे पूर्ण होतील. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी गुरुवारी लाल किल्ल्याच्या तटबंदीवरून तिरंगा ध्वज फडकवतील, त्यानंतर ते 140 कोटी भारतीयांना संबोधित करतील. देशातील 140 कोटी जनता तिरंगा ध्वज अभिमानाने फडकताना पाहतील. आपला तिरंगा लाखो स्वातंत्र्यसैनिकांच्या स्वाभिमानाचे प्रतीक आहे.

डिजिटल डेस्क, नवी दिल्ली. Independence Day 2024: या वर्षी देश 15 ऑगस्ट 2024 रोजी आपला 78 वा स्वातंत्र्यदिन साजरा करत आहे. यासह गुरुवारी वसाहतवादी ब्रिटिश राजवटीपासून स्वातंत्र्याला ७७ वर्षे पूर्ण होत आहेत. या वर्षीच्या स्वातंत्र्यदिनाच्या उत्सवाची थीम ‘नेशन फर्स्ट, ऑलवेज फर्स्ट’ आहे, जी आझादी का अमृत महोत्सव सोहळ्याचा एक भाग आहे.

15 ऑगस्ट 1947 पासून भारताचा प्रत्येक पंतप्रधान लाल किल्ल्याच्या तटबंदीवरून तिरंगा ध्वज फडकवत आहे. देशाचे पहिले पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांच्या हस्ते पहिल्यांदाच लाल किल्ल्यावरून तिरंगा फडकवण्यात आला आणि सध्या पंतप्रधान नरेंद्र मोदी 15 ऑगस्ट 2024 रोजी सलग 11व्यांदा लाल किल्ल्यावरून तिरंगा फडकवणार आहेत.

तिरंग्याच्या प्रत्येक रंगाला अर्थ आहे

आपल्या तिरंग्याची खास गोष्ट म्हणजे त्याचा प्रत्येक रंग अर्थपूर्ण आहे आणि त्यासोबतच त्यात स्वातंत्र्यलढ्याचा इतिहासही आहे. प्रत्येक देशासाठी त्याचा राष्ट्रध्वज सर्वोच्च असतो आणि आपला तिरंगा लाखो स्वातंत्र्यसैनिकांच्या स्वाभिमानाचे प्रतीक आहे. आपल्या तिरंग्याच्या रचनेची कथाही अशाच एका स्वातंत्र्यप्रेमी व्यक्तीच्या स्वाभिमानाशी जोडलेली आहे.

तिरंगा हे भारतीय स्वातंत्र्याच्या प्रवासाचे प्रतीक आहे

आपला राष्ट्रध्वज म्हणजेच तिरंगा हे भारतीय स्वातंत्र्याच्या प्रवासाचे महत्त्वाचे प्रतीक आहे. तिरंग्याची खास गोष्ट म्हणजे त्याचा प्रत्येक रंग अर्थपूर्ण आहे आणि त्यासोबतच त्यात स्वातंत्र्यलढ्याचा इतिहासही आहे. प्रत्येक देशासाठी त्याचा राष्ट्रध्वज सर्वोच्च असतो आणि आपला तिरंगा लाखो स्वातंत्र्यसैनिकांच्या स्वाभिमानाचे प्रतीक आहे.

तिरंगा भगवा, पांढरा आणि हिरवा या तीन रंगांनी बनलेला आहे आणि त्याच्या मध्यभागी निळ्या रंगाचे अशोक चक्र आहे. तिरंग्याचे सध्याचे स्वरूप कसे विकसित झाले ते आम्ही येथे सांगू. त्याचा इतिहासही आपण जाणून घेणार आहोत.

राष्ट्रध्वजाची कल्पना 1906 साली झाली

भारताच्या राष्ट्रध्वजाची कल्पना 1906 मध्ये झाली. भारताचा पहिला अनधिकृत ध्वज 7 ऑगस्ट 1906 रोजी कोलकाता जवळील बागान चौक येथे काँग्रेसच्या अधिवेशनात फडकवण्यात आला. हा ध्वज स्वामी विवेकानंदांच्या शिष्या सिस्टर निवेदिता यांनी तयार केला होता. या ध्वजावर हिरवे, पिवळे आणि लाल असे तीन आडवे पट्टे होते.

ॲनी बेझंट आणि टिळक यांनी 1917 मध्ये नवीन ध्वज फडकवलासन 1917 मध्ये होमरूल आंदोलनादरम्यान ॲनी बेझंट आणि बाळ गंगाधर टिळक यांनी दुसरा झेंडा फडकवला. या ध्वजावर चार आलटून पालटून लाल आणि हिरवे पट्टे आणि सप्तर्षीच्या आकारात सात तारे होते. वरच्या उजव्या कोपर्यात पांढरा चंद्रकोर आणि तारा होता, तर डाव्या कोपर्यात युनियन जॅक होता.

पिंगली व्यंकय्या यांनी महात्मा गांधींना नवीन रचना दाखवलीअसहकार आंदोलनाच्या काळात राष्ट्रध्वजाचा विचार करण्याची गरज पुन्हा एकदा भासू लागली. 1921 मध्ये काँग्रेसच्या विजयवाडा अधिवेशनात आंध्र प्रदेशच्या पिंगली व्यंकय्या यांनी महात्मा गांधींना नवीन ध्वजाची रचना सादर केली. या ध्वजावर लाल, पांढरे आणि हिरवे असे दोन पट्टे होते, जे हिंदू-मुस्लिम ऐक्याचे प्रतीक मानले जात होते. ध्वजाच्या मध्यभागी एक चरखा ठेवण्यात आला होता, जो स्वराज्य आणि स्वावलंबनाच्या कल्पनेचे प्रतीक होता.

सध्याचा ध्वज 1947 मध्ये संविधान सभेत स्वीकारण्यात आला होता. 1931 मध्ये पिंगळी वाचनियाचा ध्वज लाल आणि भगवा रंगात बदलण्यात आला. तथापि, ध्वजातील अनेक बदलांनंतर, स्वतंत्र भारताचा नवीन ध्वज जुलै 1947 मध्ये संविधान सभेने औपचारिकपणे स्वीकारला. पिंगली वेकय्या यांच्या 1931 च्या ध्वजात चरख्याऐवजी चकचा समाविष्ट करण्यात आला. किंवा तिरंगा ध्वज असलेल्या बोटी देण्यात आल्या. भारतीय ध्वजाबद्दल मनोरंजक तथ्ये भगवा रंग: केशर शक्ती आणि संयम दाखवतो. पांढरा रंग : पांढरा रंग शांतता आणि सत्याचे प्रतीक आहे. हिरवा रंग: भारताच्या समृद्धीचे आणि हिरवाईचे प्रतीक. मध्यभागी अशोक चक्र: चक्र म्हणजे जीवनाच्या सतत हालचालीचे प्रतीक.